Πάρνηθα (Κορυφή Όρνιο)

Κρυονέρι - Θέση Μόλα - Κορυφή Όρνιο (Κεραίες) - Καταφύγιο Μπάφι - Καταφύγιο Φλαμπούρι - Θρακομακεδόνες (one way)

23/03/2025

Πρώτη εξόρμηση για το 2025 καθώς λόγο διαφόρων υποχρεώσεων - δεν καταλάβαμε πόσο γρήγορα περάσανε οι πρώτες μήνες του έτους. Επιλογή μας, το βουνό της Πάρνηθας. Η Πάρνηθα βρίσκεται στα βορειοδυτικά της Αττικής και εκτείνεται σε έκταση άνω των 300.000 στρεμμάτων, με μέγιστο υψόμετρο τα 1.413 μέτρα στην κορυφή Καραμπόλα. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο ορεινό όγκο του λεκανοπεδίου και φιλοξενεί τον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας, έναν από τους σημαντικότερους προστατευόμενους φυσικούς πόρους της Ελλάδας. Η περιοχή έχει και έντονο αρχαιολογικό ενδιαφέρον: το ιερό του Πανός, οι φρυκτωρίες (παλιά παρατηρητήρια/πύργοι) και η οχύρωση της Φυλής αποκαλύπτουν την ιστορική στρατηγική αξία του βουνού από την αρχαιότητα μέχρι τα ύστερα ρωμαϊκά χρόνια.

Ξεκινώντας την πορεία μας από το γήπεδο του Κρυονερίου περίπου στις 07:20 π.μ. κινηθήκαμε Δυτικά, αρχικά μέσω δασικού δρόμου και στην συνέχεια μέσω του ποδηλατικού μονοπατιού «σκουλήκι» με κατεύθυνση προς την θέση Ελάφι Βαρυμπόμπης στα 600μ υψόμετρο. Η Πάρνηθα αποτελεί τον κορυφαίο ορεινό προορισμό για πεζοπορία στην Αττική, με δίκτυο σηματοδοτημένων διαδρομών που καλύπτει πάνω από 75 χιλιόμετρα μέσα σε δάση κεφαλληνιακής ελάτης, πεύκου και μακίας βλάστησης. Κλασική επιλογή αποτελεί η διαδρομή Τελεφερίκ – Καταφύγιο Μπάφι – Παλιοχώρι, συνολικού μήκους 9,2 χλμ., με ήπια δυσκολία και θέα που αποζημιώνει. Για πιο έμπειρους πεζοπόρους, η ανάβαση Φλαμπούρι – Σκίπιζα – Καραμπόλα (13,5 χλμ. με 680μ. υψομετρική διαφορά) προσφέρει απαιτητικά περάσματα και εναλλαγές τοπίου. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η διαδρομή Μονή Κλειστών – Σπήλαιο Πανός – Θέση Άρμα, η οποία συνδυάζει φυσικό ενδιαφέρον και αρχαιολογικά σημεία, με μήκος 7 χλμ. και μέτρια δυσκολία

Η Πάρνηθα αποτελεί φυσικό σύνορο ανάμεσα στην Αττική και τη Βοιωτία και εκτείνεται από τα βόρεια προάστια της Αθήνας μέχρι τον κάμπο των Θηβών. Γεωλογικά ανήκει στο σύμπλεγμα της Αλπικής πτύχωσης, με κύρια πετρώματα ασβεστολιθικής σύστασης, σχιστόλιθους και δολομίτες. Η μακρόχρονη διάβρωση έχει δημιουργήσει σπήλαια, απόκρημνα φαράγγια και χαρακτηριστικά καρστικά τοπία. Η μορφολογία της ευνοεί τη συγκράτηση υδάτων και τον σχηματισμό πηγών, όπως η Αγία Τριάδα και το Κεφαλάρι. Χάρη στο ανάγλυφό της, η Πάρνηθα παρουσιάζει έντονη κλιματική διαφοροποίηση, με χιόνια τον χειμώνα και πυκνή ομίχλη σε μεγαλύτερα υψόμετρα. Στα ψηλότερα σημεία της διαδρομής συναντήσαμε ομίχλη μέχρι να περάσουμε βορειότερα από την κορυφή Κατσιμίδi όπου και ο καιρός άνοιξε.

Η θέση "Ελάφι Βαρυμπόμπης" βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 700 μέτρων και αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σημεία συνάντησης με τα περίφημα κόκκινα ελάφια της Πάρνηθας. Το σημείο είναι εύκολα προσβάσιμο και συνδέεται με ήπιες διαδρομές πεζοπορίας μέσα από ελατοδάση και αραιά πευκοδάση. Η παρουσία των ελαφιών –ειδικά κατά τις απογευματινές ώρες– προσφέρει μοναδική εμπειρία παρατήρησης άγριας ζωής, ενώ αποτελεί υπενθύμιση της ανάγκης για σεβασμό και προστασία του οικοσυστήματος της περιοχής.

Η Ιπποκράτειος Πολιτεία, χτισμένη στους πρόποδες της βορειοανατολικής Πάρνηθας, αποτελεί ιδανικό σημείο εκκίνησης για πεζοπορικές εξορμήσεις προς τη θέση Μολά, μια από τις πιο ήσυχες και φυσικά διατηρημένες περιοχές του βουνού. Η διαδρομή, μήκους περίπου 6 χιλιομέτρων, διασχίζει πυκνά πευκοδάση, διακλαδίζεται σε μονοπάτια με μικρή υψομετρική διαφορά και προσφέρει μοναδική επαφή με το φυσικό περιβάλλον. Η θέση Μολά βρίσκεται σε μικρό οροπέδιο, ανάμεσα σε ρεματιές και βραχώδεις εξάρσεις, και αποτελεί σημείο ανάπαυσης πριν τη συνέχιση προς Σκίπιζα ή Μπάφι. Αφού περάσαμε λίγο έξω από την Ιπποκράτειος Πολιτεία κινηθήκαμε από την θέση Μακρυχώραφο προς την θέση Μόλα αρχικά μέσω δασικού δρόμου και στην συνέχεια μέσω μονοπατιού. 

Η διαδρομή γενικά από είχε ήπια ανηφορική κλίση εκτός των τελευταίων 4 χιλιομέτρων που έγινε λίγο πιο απαιτητική. Όσο πιο απαιτητική η διαδρομή βέβαια, τόσο ομορφότερο το τοπίο που βλέπαμε γύρω μας, με τα έλατα να κάνουν την εμφάνιση τους αλλά και με την όμορφη θέα προς τον βόρειο ορίζοντα.

 Αφού κάναμε μια μικρή στάση στην θέση Μόλα στα 1.060 μ έξω από την εκκλησία του Αγίου Πέτρου συνεχίσαμε για την κορυφή Όρνιο 1.340 μ. (κεραίες), μέσω σύντομου αλλά σε κάποια σημεία αρκετά ανηφορικού μονοπατιού, όπου και φτάσαμε περίπου στις 12:20 π.μ.

 Θαυμάσαμε την θέα προς τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και κατηφορίσαμε προς το καταφύγιο Μπάφι το οποίο ουσιαστικά βρίσκεται κάτω από την κορυφή. 

Στην Πάρνηθα λειτουργούν δύο οργανωμένα και πιστοποιημένα ορειβατικά καταφύγια: το Καταφύγιο Μπάφι και το Καταφύγιο Φλαμπούρι, υπό τη διαχείριση του ΕΟΣ Αχαρνών. Το Μπάφι βρίσκεται σε υψόμετρο 1.160 μέτρων και είναι προσβάσιμο τόσο με όχημα μέσω δασικού δρόμου από το τελεφερίκ, όσο και πεζοπορικά μέσω μονοπατιών. Διαθέτει ξενώνες, εστιατόριο, τζάκι και οργανωμένο χώρο ενημέρωσης για τη φύση και τις διαδρομές της Πάρνηθας. Το Φλαμπούρι, σε υψόμετρο 1.158 μέτρων, είναι προσβάσιμο μόνο με πεζοπορία, προσφέροντας ήρεμο φυσικό περιβάλλον και λιγότερη κοσμοσυρροή. Και τα δύο λειτουργούν με κρατήσεις, κυρίως τα Σαββατοκύριακα, και αποτελούν αφετηρία ή ενδιάμεσο σταθμό σε πλήθος σηματοδοτημένων διαδρομών.

Τα ορειβατικά καταφύγια Μπάφι και Φλαμπούρι, που βρίσκονται σε στρατηγικά σημεία του Εθνικού Δρυμού, λειτουργούν ως κόμβοι υποστήριξης για τους πεζοπόρους, παρέχοντας πληροφορίες διαδρομών, διανυκτέρευση και οργανωμένα γεύματα. Από εκεί ξεκινούν πολλές σηματοδοτημένες πορείες με πρόσβαση σε κορυφές, πηγές και οροπέδια.

Διάλλειμα για καφεδάκι και τις απαραίτητες ανάσες και συνέχεια της διαδρομής μας προς το καταφύγιο Φλαμπούρι. Από το καταφύγιο Φλαμπούρι πήραμε τον δρόμο της καθόδου και της επιστροφής.

Αρχικά είχαμε αποφασίσει να κινηθούμε προς την πηγή  «Κιθάρα» και τα Πρώην Βασιλικά κτήματα Τατοϊου αλλά μετά από περίπου 3 χιλιόμετρα και σε υψόμετρο 900 μ ανακαλύψαμε ότι το μονοπάτι πλέον δεν υπάρχει εξαιτίας των πεσμένων καμένων δέντρων από την πυρκαγιά του 2021 και το να προσπαθήσουμε να κατέβουμε από εκείνο το σημείο θα ήταν χρονοβόρο και επίπονο. 

Η οικολογική ισορροπία της Πάρνηθας έχει πληγεί σοβαρά από τις διαδοχικές πυρκαγιές, με σημαντικότερες εκείνες του 2007, του 2021 και πιο πρόσφατα του 2023. Το 2007 κάηκε το Δυτικό κομμάτι και αποτέφρωσε τον πυρήνα του Εθνικού Δρυμού, ενώ το 2021 κάηκαν εκτάσεις που ήταν Ανατολικά - Βόρειο-Ανατολικά. Οι φωτιές το 2023 επιβάρυναν τα Νότια και Νότιο-Ανατολικά τμήματα του βουνού. Οι φωτιές αυτές, έχουν καταστρέψει τον πολυτιμο αυτό φυσικό οικοσύστημα και αυτό ήατν εμφανές στο μεγαλύτερο μέρος της πεζοπορίας μας. Οι δασικές αυτές πυρκαγιές σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή και την αυξημένη στεγανότητα του εδάφους, συνέβαλαν σε έντονα πλημμυρικά φαινόμενα, ιδιαίτερα στις περιοχές της Φυλής, των Θρακομακεδόνων και του Τατοΐου. Παρά τις προσπάθειες αναδάσωσης και επαναφοράς της βλάστησης, πολλές περιοχές παραμένουν σε ευάλωτη κατάσταση, καθιστώντας αναγκαία τη συνειδητή παρουσία των επισκεπτών. Καμμένοι κορμοί, διαβρωμένο έδαφος και φυτρωμένα πουρνάρια κλπ., όλα βρίσκονταν ως εμπόδια στον δρόμο που είχαμε σχεδιάσει για την επιστροφή μας.

Για τον λόγο αυτό αποφασίσαμε να ακολουθήσουμε την σήμανση που μας οδηγούσε σε μονοπάτι προς Θρακομακεδόνες, πάλι μέσα από καμένη έκταση αλλά το μονοπάτι φαινόταν σε χρήση και καθαρισμένο. Μετά από 1 ώρα περπάτημα, περίπου στις 16:00 ολοκληρώσαμε την διαδρομή μας αφού περιπλανηθήκαμε και λίγο εντός της κατοικημένης περιοχής. Οι Θρακομακεδόνες είναι ένας οικισμός στους πρόποδες της Πάρνηθας, βόρεια της Αθήνας, με έντονο φυσικό χαρακτήρα και πανοραμική θέα στο λεκανοπέδιο κι αποτελεί δημοφιλή αφετηρία για πεζοπορίες και ανάβαση προς την Πάρνηθα

Η Πάρνηθα δεν είναι μόνο χώρος πεζοπορίας, αλλά ένα πεδίο ενεργής παρατήρησης της σχέσης ανθρώπου – φύσης και μια εμπειρία εσωτερικής ηρεμίας και επανασύνδεσης με τον εαυτό σου. Καθώς βαδίζεις μέσα σε δάση ελάτης και πεύκου, με τον ήχο των φύλλων και των πουλιών να σε συνοδεύει, αφήνεις πίσω τον θόρυβο της πόλης και τους ρυθμούς της καθημερινότητας. Η αρμονία του τοπίου, η μεταβαλλόμενη μορφολογία του εδάφους και η επαφή με το φυσικό φως δημιουργούν ένα περιβάλλον που ευνοεί τη συγκέντρωση, τη γαλήνη και την ψυχική ανάταση. Στην Πάρνηθα, με κατάλληλο εξοπλισμό, σεβασμό στο περιβάλλον και σωστή πληροφόρηση, μπορείς να βιώσεις μοναδικές εμπειρίες μέσα σε έναν βιότοπο που ακόμα παλεύει να ανασάνει καθώς η πεζοπορία γίνεται προσωπικό ταξίδι.