Η πεζοπορική διαδρομή στο Όρος Κίσσαβος ή αλλιώς Όσσα, ξεκινά - στη δική μας περίπτωση - από το Καταφύγιο Κισσάβου και στόχο έχει τη κορυφή Προφήτης Ηλίας (ή Αϊ Λιάς) σε υψόμετρο 1978 μέτρα, η οποία πρόσφατα μετονομάστηκε σε Κορυφή "Κώστας Παλαμιώτης".
Ο Κίσσαβος ή ή Όσσα - ονόματα που και τα 2 χρησιμοποιούνται σήμερα - είναι πλούσιος ορεινός όγκος της Θεσσαλίας και βρίσκεται βορειοανατολικά του νομού Λάρισας και νότια των Τεμπών και του Πηνειού απέναντι από τον Όλυμπο, του οποίου αποτελεί συνέχεια γεωλογικά κι από τον οποίο χωρίζεται από την κοιλάδα των Τεμπών.
Το βουνό χωρίζεται σε δύο μέρη από μια κοιλάδα, η οποία ονομάζεται στα βόρεια "Μεγάλο Φαράγγι" και στα νότια "Μεγάλο Ρέμα".
Η Όσσα βλέπει δυτικά τον κάμπο της Λάρισας, νότια τον κάμπο της Αγιάς και ανατολικά την θάλασσα όπου καταλήγουν οι πλαγιές της, σχηματίζοντας ορμίσκους.
Στην ελληνική λαογραφία, ο Κίσσαβος εμφανίζεται σαν το αντίπαλο δέος του Ολύμπου - ιδιαίτερα λόγο του γνωστού κλέφτικου τραγουδιού:
Ὁ Ὄλυμπος κι’ ὁ Κίσαβος, τὰ δυὸ βουνὰ μαλώνουν,
τὸ ποιὸ νὰ ῥήξῃ τὴ βροχή, τὸ ποιὸ νὰ ῥήξῃ χιόνι.
Ὁ Κίσαβος ῥήχνει βροχὴ κι’ ὁ Ὄλυμπος τὸ χιόνι.
Γυρίζει τότ’ ὁ Ὄλυμπος καὶ λέγει τοῦ Κισάβου.
Μὴ μὲ µαλώνῃς, Κίσαβε, μπρὲ τουρκοπατηµένε,
ποῦ σὲ πατάει ἡ Κονιαριὰ κ’ οἱ Λαρσινοὶ ἀγᾶδες.
Ἐγώ εἰμ’ ὁ γέρος Ὄλυμπος ’ς τὸν κόσµο ξακουσμένος,
ἔχω σαράντα δυὸ κορφαῖς κ’ ἑξῆντα δυὸ βρυσούλαις,
κάθε κορφὴ καὶ φλάµπουρο κάθε κλαδὶ καὶ κλέφτης.
Κι’ ὅταν τὸ παίρν’ ἡ ἄνοιξη κι’ ἀνοίγουν τὰ κλαδάκια,
γεµίζουν τὰ βουνὰ κλεφτιὰ καὶ τὰ λαγκάδια σκλάβους.
Ἔχω καὶ τὸ χρυσὸν ἀιτό, τὸ χρυσοπλουμισμένο,
πάνω ’ς τὴν πέτρα κάθεται καὶ μὲ τὸν ἥλιο λέγει·
Ἥλιε μ’, δὲν κροῦς τἀποταχύ, μόν’ κροῦς τὸ µεσημέρι,
νὰ ζεσταθοῦν τὰ νύχια µου, τὰ νυχοπόδαρά µου;»
Το Καταφύγιο του Κισσάβου λειτουργεί ο ΕΟΣ Λάρισας και διαθέτει μεγάλο αριθμών κλινών και γενικά όμορφες εγκαταστάσεις. Για να φτάσει κάποιος εκεί, χρειάζεται περίπου 1 ώρα από τη πόλη της Λάρισας μέσω της Επαρχιακής Οδού Λάρισας - Ευαγγελισμού - διαδρομή προς Συκούριο και προς Σπηλιά. Ακριβώς πάνω από το Καταφύγιο ξεκινά το σηματοδοτημένο μονοπάτι.
Λίγα μέτρα αργότερα και γυρνώντας μια ματιά προς το σημείο που ξεκινήσαμε μαγευτήκαμε από τις αποχρώσεις της ανατολής. Υπάρχει άραγε κάποια ανατολή του ήλιου που να μην είναι ταυτόχρονα Αλήθεια και Μαγεία μαζί?
Το βουνό έχει μεγάλο γεωλογικό ενδιαφέρον ενώ εντυπωσιακό είναι και το ανάγλυφό του και ιδιαίτερα η ανατολική πλευρά του Κισσάβου που έχει πολλές χαράδρες, καταρράκτες, λίμνες κι απόκρημνα βράχια, με τη χαράδρα της Καλυψούς να ξεχωρίζει, επίσης, αυτή η πλευρά της Όσσας είναι ιδιαίτερα δημοφιλής για διάφορα αθλήματα του βουνού όπως ράφτινγκ, τρέκινγκ, κανό - καγιάκ, κατάβαση φαραγγιών και ποδηλασία βουνού.
Στο βορειοανατολικό τμήμα εντοπίζεται και το αισθητικό δάσος 16900 εκταρίων* που έχει ενταχθεί (Π.Δ. 5-5-1977 -Φ.Ε.Κ.175Δ/77 και Π.Δ. 444/29-8-1985 -Φ.Ε.Κ.160 Α/85 και 5Α/86) στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο προστασίας NATURA 2000 ("ΦΥΣΗ 2000") ως περιοχή εξαιρετικού φυσικού κάλλους - είναι 1 από τα 19 αισθητικά δάση που είναι ενταγμένα στο συγκεκριμένο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστασίας.
1 Εκτάριο = 10 Στρέμματα
Το βουνό χαρακτηρίζει η αφθονία και ποικιλία της βλάστησής του - βέβαια καθώς ανεβαίνεις σε υψόμετρο στο βουνό το τοπίο είναι ξηρό και «γυμνό» - στις πλάγιές του όμως, το πράσινο κυριαρχεί. Σε χαμηλότερα ύψη φύονται αείφυλλα-πλατύφυλλα, όπως αριές, κουτσουπιές, κουμαριές, ρείκια αλλά και άφθονα ποώδη (θυμάρι, ρίγανη κλπ.) έπειτα, ψηλότερα επικρατούν περιοχές με βελανιδιές, με καστανιές, με κρανιές, με σφενδάμια, με φλαμουριές καθώς και τη μαύρη πεύκη και κυριότερα με τις οξιές και τα έλατα. Μια πραγματικά μαγική ποικιλία χλωρίδας σε όλους τους τόνους κι αποχρώσεις από το πράσινο χρώμα.
Σε κάθε περίπτωση εμείς κινούμασταν με έντονη ανηφορική κλίση σε λιβάδια με αρκετές πέτρες - τις άλλες πλευρές του Κισσάβου μένει να τις ανακαλύψουμε άλλη φορά. Η έντονη ανάβαση απαιτούσε μικρές στάσεις - στάσεις που χρησιμεύαν να θαυμάζεις πότε το θαύμα της δύναμης του Ήλιου και πότε την ηρεμία του τοπίου και τη γαλήνη της φύσης. Όσο φτάναμε κοντά προς το Κτίριο με τις Κεραίες Κινητής Τηλεφωνίας τότε πλέον θα κινούμασταν σε μονοπάτι επί της ράχης της κορυφογραμμής και θα ήμασταν και πιο κοντά στη κορυφή του Κισσάβου.
Το ερειπωμένο κτίριο του ΟΤΕ
Φτάνοντας προς τη κορυφή, αντικρίσαμε τις Ελληνικές σημαίες καθώς και μια μικρή καμπάνα! Αφού πρώτα χτυπήσαμε τη καμπάνα για να ταράξουμε την ησυχία όλης της πλάσης, στη συνέχεια αφεθήκαμε στο να θαυμάσουμε όλη τη πανοραμική θέας της (360)- και τι θέα!!!
Πρώτη και καλύτερη, η σκιά της κορυφής της Όσσας σε μορφή πυραμίδας που έπεφτε πάνω στον Θεσσαλικό κάμπο. Τέτοιες σκιές δεν είναι σπάνιες - παραμένουν όμως κάθε φορά ιδιαίτερα εντυπωσιακές λόγο της τεράστιας συμμετρικής σκιάς που κάνουν!
Η θέα μας επέτρεπε να διακρίνουμε εικόνες προς όλα τα σημεία του ορίζοντα και σε όλα τα σημεία των κατευθύνσεων να δούμε μέχρι όσο μας επέτρεπαν οι συνθήκες - προς το Αιγαίο, προς τον Όλυμπο και τις κορυφές του - αν η ατμόσφαιρα ήταν ακόμη πιο καθαρή θα μπορούσαμε να δούμε μέχρι και την κορυφή του Όρους Άθως, του Αγίου Όρους, προς Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική. Στα Νοτιοδυτικά, τους γύρω κάμπους, τις υδάτινες διαδρομές μέχρι και τη θέα προς τις κορυφές των Αγράφων. Πραγματικά εντυπωσιακές εικόνες!
Ίσως το πιο ενδιαφέρον όλων στη κορυφή ήταν το υπόγειο εκκλησάκι που υπήρχε εκεί. Κάτω από την Ελληνική σημαία - πίσω από το Γεωγραφικό Σημείο, υπήρχε θαμμένο μέσα στις πέτρες και το χώμα το ξωκλήσι του Αϊ Λιά. Η είσοδος αρκετή χαμηλή και στενή ήταν από πέτρες - στα πλάγια του χώρου. Μπαίνοντας μέσα στο υπόγειο δωμάτιο - το οποίο ήτανε περίπου 15 τετραγωνικά μέτρα - υπήρχε η μυρωδιά της κλεισούρας και αρκετές θρησκευτικές εικόνες.
Η θέα προς τον Όλυμπο και η θέα προς τους ανατολικούς του πρόποδες, προς τον Πλαταμώνα - στα δεξιά φαινότανε και το πρώτο πόδι της Χαλκιδικής (Καλλιθέα)
Αφού μείναμε στη κορυφή για λίγα λεπτά και βγάλαμε τυπικά μερικές φωτογραφίες, ξεκινήσαμε τη διαδρομή της επιστροφής - ίδια με αυτή της ανάβασης. Η κούραση είχε φύγει ολότελα, αφού η διαδρομή ήταν χρονικά σύντομη αν και με κάποιες έντονες ανηφορικές κλίσεις και σίγουρα τα λίγα λεπτά στη κορυφή ήταν αρκετά για να ξεκουραστούμε! Συνολικά σε 2 ώρες είχαμε ολοκληρώσει και την ανάβαση και την επιστροφή! Αν και σύντομη χρονική διαδρομή - πραγματικά γεμίσανε οι μπαταρίες μας της ψυχής μας!
Στους ορεινούς όγκους αφθονεί η ορνιθοπανίδα (φασιανοί, πέρδικες κ.α.) και αποτελεί χώρους ενδιαιτημάτων πολλών ακόμη ζώων όπως π.χ. λαγούς, ζαρκάδια, αγριογούρουνα, κ.α.. Είμασταν τυχεροί διότι είδαμε και λαγό και ελάφι στο δρόμο της επιστροφής. Οι μαγικές εικόνες της ανατολής και της θέας από τη κορυφή, μας ανταμείψανε για την πρωτομαγιάτικη βόλτα μας!
Δεν έχεις Όλυμπε θεούς, μηδέ λεβέντες Όσσα,
ραγιάδες έχεις μάνα γη, σκυφτούς για το χαράτσι,
κούφιοι και οκνοί καταφρονάν τη θεία τραχειά σου γλώσσα,
των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι…
Κωστής Παλαμάς